Εκδόσεις Τόπος: «Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων» του Διονύση Χαριτόπουλου

Σχόλιο – κριτική: Χρήστος Κατσέας

Επιμέλεια βιβλίου: Θανοπούλου Κατερίνα

Το βιβλίο πρώτο κυκλοφόρησε το 2009 από τις εκδόσεις «Τόπος» η νεότερη και ποιο πλούσια έκδοση το 2013 έχει 816 λιτές και -συνάμα- ιστορικά συγκλονιστικές σελίδες. Είναι μια ιστορική βιογραφία του Άρη Βελουχιώτη, που αναλύει τη ζωή και τη δράση του από τη γέννησή του το 1905 μέχρι το θάνατό του το 1945.

Ο συγγραφέας χρησιμοποίησε πλούσιο και ποικίλο υλικό, όπως βιβλία, αρχεία, εφημερίδες, φωτογραφίες, χάρτες, αλλά και προφορικές μαρτυρίες από ανθρώπους που γνώρισαν ή συνεργάστηκαν και πολεμήσαν μαζί με τον Άρη Βελουχιώτη.

Ο στόχος του συγγραφέα ήταν να παρουσιάσει με αμερόληπτο και κριτικό τρόπο την προσωπικότητα και την ιδεολογία του Άρη, χωρίς να επηρεάζεται από τους μύθους και τις δυσφημίσεις που τον περιβάλλουν. Κατά την γνώμη μου το καταφέρνει μεθοδικά.   

Το βιβλίο είναι διαιρεμένο σε δύο μέρη: το πρώτο μέρος αφορά τη γέννηση, την εκπαίδευση, τη στρατιωτική και πολιτική κατάσταση, και τη συμμετοχή του στην αντίσταση ενάντια στους δυνάστες. Το δεύτερο μέρος αφορά τη δημιουργία και τη διεύθυνση του ΕΛΑΣ, τη σχέση του με το Κ.Κ.Ε, τους Άγγλους, τους Γερμανούς, και τους λοιπούς εθνικόφρονες, και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου.

Το βιβλίο αποκαλύπτει τη σκληρή πολυπλοκότητα και την αντίφαση της προσωπικότητάς του, καθώς και τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε στον αγώνα για την ελευθερία και τη δημοκρατία.

Το βιβλίο είναι γραμμένο με συναρπαστικό και δυναμικό τρόπο, με πλούσιες λεπτομέρειες και αφηγήσεις. Ο συγγραφέας δείχνει σεβασμό και επίκριση για τον ήρωά του, χωρίς να υποκύπτει σε μυθοπλασίες ή προκαταλήψεις.

Το βιβλίο είναι μια σημαντική πηγή γνώσης και κατανόησης για την περίοδο της Κατοχής και του Αντάρτικου, και για το ρόλο που διαδραμάτισε ο Άρης στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Υστερόγραφο:

Ά) Ο Άρης Βελουχιώτης είχε πει ότι δεν θα τον έπιαναν ποτέ ζωντανό. Ο Αθανάσιος Κλάρας, ο σπουδαιότερος αρχηγός της Εθνικής Αντίστασης και του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), τήρησε τον όρκο του. Αυτοκτόνησε, στις 15 Ιουνίου του 1945, στη Χαράδρα του Φάγκου (Αχελώος Ποταμός) στο χωριό Μεσούντα του Νομού Άρτας. Το πτώμα του βρέθηκε την επομένη.

΄Β) Ο Άρης Βελουχιώτης συμβολίζει για τους Έλληνες τον αγώνα κατά της Κατοχής και την αντίσταση ενάντια στο φασισμό. Ήταν ο ηγέτης του ΕΛΑΣ, της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης στην Ελλάδα, που διεξήγαγε πολλές μάχες και επιχειρήσεις εναντίον των Γερμανών και των συμμάχων τους.

Ο Άρης ήταν επίσης ένας αγωνιστής που εκπροσώπησε το κομμουνιστικό κίνημα και το όραμά του για μια δημοκρατική και κοινωνική αλλαγή στη χώρα. Για αυτό, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και άγριες αντιπαραθέσεις με το ΚΚΕ, το οποίο τον διέγραψε -και τον πολέμησε- από τα μέλη του λίγο πριν το θάνατό του. Για κάποιους, ο Άρης είναι ένας ήρωας που ενσάρκωσε τα ιδανικά της αριστεράς, ενώ για κάποιους άλλους είναι ένας βίαιος εγκληματίας και σφαγέας.